Büyüme korkusu ile erken dönem uyumsuz şemalar ve algılanan ebeveynlik biçimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı büyüme korkusu ile erken dönem uyumsuz şemalar ve algılanan ebeveynlik biçimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Çalışma 18-35 yaş arasında olan ve İstanbul’da yaşayan 400 kişilik bir örneklem grubu ile yapılmıştır. Demografik Bilgi Formu, Büyüme Korkusu Ölçeği (BKÖ), Young Şema Ölçeği Kısa Formu (YŞÖ-KF3) ve Young Ebeveynlik Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda büyüme korkusu ile duygusal yoksunluk, başarısızlık, karamsarlık, sosyal izolasyon/güvensizlik, duyguları bastırma, iç içe geçme/bağımlılık, ayrıcalıklılık/yetersiz özdenetim, terkedilme, kusurluluk, tehditler karşısında dayanıksızlık ve yüksek standartlar şemaları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Algılanan ebeveyn biçimleri bakımından ise büyüme korkusu ile cezalandırıcı, kötümser/endişeli, aşırı izin verici/sınırsız, aşırı koruyucu/evhamlı, küçümseyici/kusur bulucu olarak algılanan babaya ilişkin ebeveynlik biçimleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Büyüme korkusu ile cezalandırıcı, aşırı koruyucu/evhamlı, duygusal bakımdan yoksun bırakıcı, küçümseyici/kusur bulucu ve kuralcı/kalıplayıcı olarak algılanan anneye ilişkin ebeveynlik biçimleri arasında da pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Özetle, genel olarak anne ve baba tarafından algılanan ebeveynliğin büyüme korkusunu etkilediği ve iki şema (kendini feda, cezalandırıcılık) dışında erken dönem uyumsuz şemalarla büyüme korkusunun ilişkili oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study was to examine the relationships between growth fear, early maladaptive schemas and perceived parenting styles. The sample group of the study was 400 adults aged between 18-35, living in Istanbul. Demographical Information Form, Growth Fear Scale, Young Schema Questionnaire Short Form-3 and Young Parenting Inventory were used. The results of the study indicated that there were positive significant relationships between growth fear and emotional deprivation, failure, pessimism, social isolation/mistrust, emotional inhibition, enmeshment/dependence, entitlement/insufficient selfcontrol, abandonment, defectiveness, vulnerability to harm and unrelenting standards schemas. There were positive significant relationships between growth fear and punitive, pessimistic/worried, extreme permissive/unlimited, overprotective/anxious, belittling/criticizing parenting styles on the father forms of the scales. There were positive significant relationships between growth fear and punitive, overprotective/anxious, emotionally depriving, belittling/criticizing and normative parenting styles on the mother forms of the scales. In summary, it was concluded that parenting perceived by the mother and father, in general, affects the growth fear and that the growth fear is related to early maladaptive schemes, except for two schemes (self-sacrifice and punitiveness).