Maârif Salnâmelerine göre Halep İdadisinde eğitim (1898-1904)

Abstract

Eğitim sisteminin niteliğini arttırmaya yönelik çalışmalar yapmak için öncelikle tarihimizi, sonra Türk eğitim sistemimizin yapısını çok iyi bilmek mecburiyetindeyiz. Halep, Osmanlı Devleti’ne bağlı eyaletler içinde üç yüzyıllık sürecin verilebildiği tek şehirdir. Bu nedenle İstanbul ve Kahire’den sonra dönemin üçüncü büyük ili kabul edilen Halep’in merkez sancağı araştırılmıştır. Maârif Salnâmeleri’ndeki bilgiler doğrultusunda bu çalışmada, Halep Mektep İdadisi’nde gerçekleştirilen eğitim-öğretim faaliyetleri incelenmiştir. Araştırma nitel desende tasarlanmış olup doküman incelemesi tekniği kullanılarak betimsel analiz yapılmıştır. Bu amaçla H.1316-1321/M.1898-1904 tarihli salnâmeler incelenip Halep Sancağı’ndaki mevcut idadi, bu okuldaki idareciler, öğretmenler, okutulan dersler, öğrenci ve hademe sayıları ele alınmıştır. Ayrıca Halep’te bulunan medreseler, bulundukları yerler, medreselerde görevli müderrisler, öğrenci sayısı, medresenin kurucusu, kütüphaneler, kuruluş tarihleri, kitap adetleri, kütüphanelerin kurucuları hakkında bilgi verilmiştir. Halep’te basın yayın faaliyetlerinin sürdürüldüğü matbaa ve gazetelerin bulunduğu mevkiler, sahip oldukları imtiyazlar ve hangi lisanlarda eser neşrettikleri hakkında bilgiler tespit edilmiştir.

In order to increase quality of education system, we have to know our history and then structure of our Turkish education system very well. Aleppo is the only city within the provinces of Ottoman Empire that three-century process could yield. For this reason, central province of Aleppo, which is considered the third largest city after Istanbul and Cairo, was examined. In this study, educational and teaching activities carried out in Aleppo High School were examined in line with information in education yearbook. The study was designed in a qualitative design and descriptive analysis was performed using document analysis technics. For this purpose, yearbooks dated A.D.1316-1321 / C.E.1898-1904 were examined and current administration in sanjak of Aleppo, administrators in these schools, teachers, lessons taught, number of students and janitors were researched. In addition, information was given about madrasas in Aleppo, their places, mudarris in madrasas, number of students, founder of madrasah, libraries, dates of establishment, number of books and founders of libraries. Information about positions where printing presses and newspapers in Aleppo, privileges they have and languages in which they are published were confered.