Endüstri-içi ticaretin belirleyicisi olarak uluslararası göç akımları: Ampirik bir analiz

Abstract

Bu tezin amacı, Türkiye’de uluslararası göç akımlarının endüstri-içi ticaret üzerine etkisini incelemektir. Bu amaçla çalışmada panel veri yöntemi kullanılmıştır. Çalışma 2013-2017 yılları arasında Türkiye’nin göç aldığı 103 ülke ile dış ticareti üzerine odaklanmaktadır. Modeller, Uluslararası Standart Ticaret Sınıflandırması (SITC, Rev.3) 2 haneli ayrıma göre 10 alt sektörün iki taraflı ticaret verisi dayanarak tahmin edilmiştir. Modellerde yer alan değişkenler, çekim modeline göre belirlenmiştir. Bağımsız değişken olarak Grubel-Lloyd endeksine göre hesaplanan endüstri-içi ticaret tüm modellerde yer alırken gelir, ağırlıklı mesafe, döviz kuru ve uluslararası göç akımları modellerde bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Çalışmanın temel sonucu, gıda sektöründeki 4 alt sektörde ve tekstil sektöründeki 1 alt sektörde uluslararası göçün endüstri-içi ticaret üzerine etkisinin pozitif olduğunu göstermektedir. Bu sonuç, bu sektörlerde ağ etkisinin tercih etkisinden daha büyük olduğunu ifade etmektedir. Bir başka deyişle uluslararası göç akımları hem ihracatı hem de ithalatı benzer oranlarda artırmaktadır. Bununla birlikte sağlık sektöründe ise benzer etki ortaya çıkmamaktadır.

The aim of this thesis is to investigate the effect of international migration on intra-industry trade in Turkey. For this purpose panel data method is used in the study. The study focus on the intra-industry trade of Turkey with 103 countries during the period from 2013 to 2017. Models are estimated based on the bilateral trade data of 10 sub-sectors according to the International Standard Classification of Commerce (SITC, Rev.3) 2-digit. The variables in the models are determined by the gravity model. Intra-industry trade which is calculated according to the Grubel-Lloyd index as a dependent variable includes in all models while income, weighted distance, exchange rate and international migration flows are used in the models as independent variables. The main result of the study shows that the effect of international migration on intra-industry trade is positive in 4 sub-sectors in the food sector and 1 sub-sectors in the textile sector. This result indicates that the network effect is greater than the preference effect in these sectors. In other words, international migration flows increase both exports and imports at similar rates. However, there is no similar effect in the health sector.