Kurudere Köyü (Emirdağ/Afyonkarahisar) çevresinde yer alan kireçtaşlarının jeolojisi ve mermer olarak değerlendirilmesinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Afyonkarahisar ili Emirdağ ilçesi Kurudere köyü ve çevresinde gözlenen Triyas yaşlı dolomitik kireçtaşlarının mineralojik-petrografik özelliklerinin, jeokimyasal içerikleri ve bölgede üretimi yapılan kireçtaşlarının blok verimlilikleri araştırtılırmıştır. Saha çalışmaları sonucunda bölgede yayılım sunan gri koyu gri renkli kireçtaşları litolojik ve dokusal özelliklerine göre dört (4) gruba ayrılmıştır. Sırasıyla, açık gri renkli breşik (AGB) dolomitik kireçtaşları, koyu gri renkli breşik dolomitik kireçtaşları (KGB), açık gri renkli bantlı/laminalı dolomitik kireçtaşları (AGS) ve koyu gri renkli bantlı/laminalı dolomitik kireçtaşları (KGS) bulunmaktadır. Yapılan polarizan mikroskop incelemeleri ve XRD analiz sonuçlarında dolomitik kireçtaşlarının ana bileşenlerinin dolomit+kalsit ve çok oranda kuvars mineralleri içerdikleri belirlenmiştir. Ayrıca dolomitik kireçtaşlarının genel olarak dokusunun mikritik doku gösterdiği ve yer yer mikro çatlakların ise spari kalsit minerallerinin yerleşmiş oldukları görülmüştür. Jeokimyasal incelemelerde CaO ve MgO içeriklerinin diğer ana oksitlere göre yüksek değere sahip oldukları görülmüştür. Nadir toprak element analizlerinde ise herhangi bir zenginleşme gözlenmemiştir. İz element içerikleri bakımından Sr ve Ba elementlerinin içeriklerinin diğer iz elementlere göre zenginleştiği gözlenmiştir.

Dolomitik kireçtaşlarının blok verimliliğini tespit etmek amacıyla hat etüdü ve pencere etüdü teknikleri kullanılmıştır. Bu kapsamda belirlenen hatlar üzerinde süreksizliklerin doğrultu, eğim, eğim miktarları belirlenmiştir. Ayrıca süreksizlik aralığı, süreksizlik açıklığı ve süreksizliklerin devamlılıkları ölçülmüştür. Alınan tüm veriler 3D Autocad programında kireçtaşlarının blok verimlilikleri hesaplanmıştır. Yapılan üç boyutlu blok ölçüm sonuçlarına göre Şenler Mermer ocak işletmesinde dolomitik kireçtaşlarının blok verimi yüzde 16 olarak tespit edilmiştir.

The aim of this study was to investigate the mineralogical-petrographical properties, geochemical properties and block capacity of the limestones produced in the region of Triassic aged dolomitic limestones observed in Kurudere village of Emirdağ district of Afyonkarahisar province and its surroundings. As a result of the field studies, the gray dark gray colored limestones spreading in the region were divided into four (4) groups according to their lithological and textural features. Respectively, there are light gray colored brecciated (AGB) dolomitic limestones, dark gray colored brecciated dolomitic limestones (KGB), light gray colored banded/laminated dolomitic limestones (AGS) and dark gray banded/laminated dolomitic limestones (KGS). In the results of polarizing microscope examinations and XRD analysis, it was determined that the main components of dolomitic limestones contain dolomite + calcite and quartz minerals in less amount. In addition, it has been observed that the texture of the dolomitic limestones generally shows micritic texture and micro-cracks in places and sparry calcite minerals are located. In geochemical investigations, CaO and MgO contents were found to have higher values compared to other main oxides. No enrichment was observed in the rare earth element analysis. In terms of trace element contents, it was observed that the contents of Sr and Ba elements were enriched compared to other trace elements.

Line survey and window survey techniques were used to determine the block capacity of dolomitic limestones. In this context, the direction, slope and slope amounts of the discontinuities on the determined lines were determined. In addition, discontinuity spacing, discontinuity spacing and continuity of discontinuities were measured. All the data received were calculated in the 3D Autocad program, and the block capacity of the limestones was calculated. According to the three-dimensional block measurement results, the block capacity of dolomitic limestones in the Şenler Marble quarry was determined as 16 percent.