Muammer Sun’un eşliksiz karma koro eserleri üzerine bir inceleme: Koro için beş türkü örneği

Abstract

Bu araştırmada, üçüncü kuşak Türk bestecilerimizin en önemli isimlerinden Muammer Sun’un koro müziğine yaklaşımı ele alınmış, eşliksiz koro için bestelediği “Koro İçin Beş Türkü” (1963-1964) albümündeki eserlerin incelemesi yapılarak koro icracılarına, koro şeflerine ve bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlamak ve kaynak oluşturmak hedeflenmiştir. Muammer Sun, ulusal koro repertuvarımızın gelişimine önemli katkılar sağlamış, yaşamı boyunca koro müziği ve koroların yaygınlaşması için çalışmalarda bulunmuş, koro eserleri ile geniş kitlelere ulaşmış bir bestecimizdir. Bestecimizin eşliksiz koro müziklerinin incelendiği kapsamlı bir çalışmanın olmaması bu çalışmayı önemli kılmaktadır. Araştırma sürecinde Sun’un düşün hayatı ve koro müziğine verdiği önemin daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla literatür taraması yapılmış, çok sayıda kitap, bildiri, tez, sesli ve yazılı röportaj ve makaleye ulaşılmıştır. Betimsel tarama modeliyle gerçekleştirilen bu çalışmada, Sun’un en çok seslendirilen koro eserlerinden bir kısmını içeren “Koro İçin Beş Türkü”, doküman analizi ve müziksel analiz teknikleriyle incelenmiş, tüm eserler “konusu ve sözleri, armonik yapısı ve formu, ses gruplarının rolü ve icraya yönelik öneriler” alt başlıklarıyla ele alınmıştır. Bu çalışma sonucunda Muammer Sun’un koro eserlerinin çoğunluğunda olduğu gibi bu albümde de halk türkülerimizi işlediği, bu bağlamda eserlerin konusu ve sözlerinin halk kültürümüzü yansıttığı, armoni yapısına bakıldığında çoğunlukla Kemal İlerici’nin dörtlü armoni sisteminin ve karşı-ezgilerin kullanıldığı kontrapuntik yapının kullanıldığı, form açısından bakıldığında cümlelerin tekrar eden ezgilerden oluştuğu, melodik ağırlığın genelde tek bir partide toplanmadığı, eserin farklı bölümlerinde, farklı partilerce kullanıldığı, ses gruplarının rolüne bakıldığında vokal müziğin özelliklerine ve ses sınırlarına dikkat edildiği, prozodi kurallarına uyulduğu ve böylelikle herkesin kolayca anlayabileceği, karmaşadan uzak, sade ve açık bir bestecilik anlayışının benimsendiği görülmüştür.

In this research, the approach to choral music of Muammer Sun, one of the most important names of our third generation Turkish composers, was discussed, and his works in the album "Koro İçin Beş Türkü” (1963-1964), which he composed for the unaccompanied choir, were analyzed to contribute to the choir performers, choir conductors and also to create new resources to the other studies in the field. Muammer Sun, who has contributed significantly to the development of our national choral repertoire, has worked for choral music and choirs to become widespread, and has reached large audiences with his choral works. The lack of a comprehensive study examining unaccompanied choral music of Sun makes this study important. In order to provide a better understanding of the importance of his ideas and choral music concepts a literature review was done for both national and international studies about Sun. Numerous books, academic papers, thesis, audio and written interviews and articles that were written about him have been obtained accordingly. In this study, which was carried out with a descriptive survey model, "Koro İçin Beş Türkü", which includes some of Sun's most performed choral works, was examined with document analysis and musical analysis techniques; all works were examined in terms of their "subject and lyrics, harmonic structure and form, role of vocal groups and recommendations for performance. As a result of this study, as in the majority of Muammer Sun's choral works, this album also uses our folk songs; from this point of view, the lyrics and the subjects of the pieces reflect our folk culture. When we look at the harmonic structure of the pieces, it is seen that the quartet harmony system of Kemal İlerici and the contrapuntic structure in which the counter-melody is used are mostly used. They are composed of repetitive melodies, and the melodic weight is not generally gathered in a single part, it is also used in different parts of the work by different parties. When the role of vocal groups is considered, it is seen that they are composed in accordance with the rules of the vocal music, sound limits and the prosody. It has been observed that a simple approach of composition technique has been adopted with the aim of being away from complexity and easy understanding for everyone.