Kayseri’de def çalan kadınlar ve müzikal kimlikleri

Abstract

Def çalma geleneği, Türk kültüründe çoğunlukla kadınların düğünlerde, kına gecelerinde, gelin hamamlarında ve daha birçok düğün pratiğinde kullandıkları bir eğlence aracı özelliği taşımaktadır. Kültürel miras olarak değerlendirilecek olan def çalma geleneği ve defçi kadınlar günümüzde sayıları azalsa da köylerde ve ilçelerde hala aktif bir biçimde bu kültürü devam ettirmektedirler. Kayseri’de yaşayan defçi kadınların müzikal kimliklerinin tespit edilmesinin amaçlandığı bu araştırmada, defçi kadının icra ortamları, icra biçimleri, toplumsal cinsiyet ve sosyokültürel bağlamda bu gelenekten nasıl etkilendikleri ve bu geleneği nasıl sürdürdükleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda Kayseri’de yaşayan defçi kadınlara uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş, elde edilen bulgular içerik analizine tabi tutularak kodlar ve temalara dönüştürülüp tablolar halinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda, defçi kadınların müzikal kimliklerinin toplumsal cinsiyet rollerinden ve algılarından etkilendiği, icra biçimlerinin ve icra ortamlarının müzikal kimliklerinin oluşumuna etki ettiği, sosyoekonomik bağlamda kadın icracıların maddi kazanç sağlamak için bu geleneği sürdürmediği, seslendirdikleri türkülerin çoğunlukla 2/4’lük ritim yapısına sahip olduğu, inici seyir özelliği taşıdığı, Hüseyni, Uşşak, Hicaz ve Segah makam dizilerinde olduğu, icracıların Kayseri yöresine ait yöresel ağız özellikleri kullandıkları ve türkülerin ayrılık, ağıt ve aşk/sevda konularını içerdiği ortaya konmuştur.

The tradition of playing the tambourine is an entertainment enstrument mostly used by women in weddings, henna nights, bridal baths and many other wedding practices in Turkish culture. The tradition of playing the tambourine, which will be considered as a cultural heritage, and the women of the tambourine are still actively maintaining this culture in the villages and districts, although their numbers are decreasing today. In this research, which aims to determine the musical identities of the women who live in Kayseri, it has been tried to determine how they are affected by this tradition in the context of performance environments, performance styles, gender and socio-cultural context and how they continue this tradition. In this context, in-depth interviews were conducted with the semi-structured interview form applied to the women of the treasurers living in Kayseri, and the findings were subjected to content analysis, transformed into codes and themes, and presented in tables. As a result of the research, it was concluded that the musical identities of the drummer women were affected by their gender roles and perceptions, their performance styles and performance environments affected the formation of their musical identities, that the female performers hadn’t carried on this tradition in order to gain financial gain in the socioeconomic context, and that the folk songs they sang mostly had a 2/4, descending course, Hüseyni, Uşşak, Hicaz and Segah makam scales, they use the regional dialect features of the Kayseri region, and the folk songs contain the themes of separation, lament and love.