"Prens" Sabahattin Bey’in Eğitim Üzerine Düşünceleri

Abstract

Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılda yaptığı modernleşme çalışmaları, kurduğu okullar, Avrupa’ya gönderdiği öğrenciler ve Avrupa’ya kaçan siyasiler; 20. yüzyıl başlarında ülkenin geleceği hakkında çok yoğun bir tartışma başlattılar. Bu tartışmaların en zengin ve en seviyelilerinden biri de eğitimin amaçları hakkındaki tartışmalardır. Genelde Emrullah Efendi ve Satı Bey arasında olan bu tartışmalara daha sonra Ziya Gökalp, Prens Sabahattin, İsmail Hakkı (Baltacıoğlu), Halide Edib (Adıvar) gibi düşünürler da katılmıştır. Bunlar arasında Prens Sabahattin Bey’in getirdiği fikirler gerçi uygulamaya konulmamıştır, ama bugün bile geçerliliğini korumaktadır. Bu yazıda, Prens Sabahattin Bey’in Fransız eğitim sistemi yerine İngiliz eğitim sistemini temel almamız gerektiği savı üzerine bina ettiği, daha doğrusu Fransa’daki “science sociale” ekolünün görüşlerini Türkiye’ye uyarladığı eğitim modelini anlatmaya çalışacağız.

The modernization efforts which Ottoman Empire actualized in the 19th century, the schools established, the students sent to Europe for education and the politicians who escaped to Europe initiated an intense argument regarding to the future of the country in the beginning of the 20th century. Among these arguments, the most productive and comprehensive one is on the purposes of education. These arguments on education were taking place between Emrullah Efendi and Sati Bey and later on the intellectuals such as Ziya Gökalp, Prince Sabahattin, Ismail Hakki (Baltacioglu), and Halide Edip (Adivar) involved in this debate. Among these arguments, the ideas proposed by Prince Sabahattin, although no application implemented, still maintain their validity. In this article, I will try to explain the education model which Prince Sabahattin constructed according to the assertion that we should take the English education system instead of French Education system; or more precisely the education model which he adopted for Turkey according to the trend named "science sociale" in France.