Ortaöğretim Öğrencilerinde Siber Zorbalık Davranışları/Mağduriyetleri ve Öğretmenler İle Okul Yöneticilerinin Farkındalıkları

Abstract

Bu araştırmada, ortaöğretim öğrencilerinde görülen siber zorbalık davranışları - siber mağdurluk yaşantıları ile ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenler ve yöneticilerinin farkındalıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma, Denizli ilinin sosyo-ekonomik yönden benzerlik gösteren Çal, Bekilli ve Baklan ilçelerinde, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 6 ortaöğretim okulunda, 9.,10.,11.,12. sınıflarında eğitim öğretim gören 252 öğrenci ile bu okullarda görevli 56 öğretmen ve 15 okul yöneticisi ilegerçekleştirilmiştir. Öğrencilerle yürütülen çalışmada siber zorbalık ve siber mağdurluk ölçekleri ile kişisel bilgi formları kullanılmıştır. Öğretmenler ve okul yöneticileriyle yürütülen çalışmada ise veri toplama aracı olarak farkındalık anketi kullanılmıştır.Verilerin analizinde frekans ve yüzdeler, bağımsız örnekle t-testi, tek yönlü varyans analizi(Anova) kullanılmış olup açık uçlu sorulara ise içerik analizi uygulanmıştır. Araştırmada, öğrencilerin %6,8’nin bir ya da birden çok kez siber zorbalık yaptıkları, %20,2’sinin de siber zorbalığa maruz kaldıkları belirlenmiştir. Erkek öğrencilerin kız öğrencilerden daha fazla siber zorbalık davranışları gösterdikleri tespit edilmiştir. Sosyo-ekonomik değişkenlerin bu tür davranışlara etkisinin olmadığının görüldüğü araştırmada internet kullanma sıklığı ile interneti sohbet amaçlı kullanma durumlarının siber zorbalık ve siber mağdurluk davranışlarında etkili olduğu görülmüştür. Öğrencilerin %71’i siber zorbalığa maruz kaldıklarında bu durumu arkadaşlarına söyleyebileceğini, %42,1’i öğretmenine, %43,7’si okul yöneticilerine ve %56,7’ si anne-babasına söyleyebileceğini belirtmiştir. Öğretmenlerin %73,2’sinin, okul yöneticilerin de %93,3’nün daha öncesinde siber zorbalık ve siber mağdurluk kavramlarını daha önceden bildiklerininbelirlendiği araştırmada, öğretmenlerin %17,9’nun ve okul yöneticilerinin de %73,3’nün okullarında siber zorbalığa karşı önleyici çalışmalar yaptıkları tespit edilmiştir.