Cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler programlarının sosyal bilgiler öğretim yaklaşımlarına göre incelenmesi

Abstract

The aim of this study is to examine social studies programs in terms of social studies teaching programs from the foundation of the Turkish Republic in 1923 to the present day. The historical method - a survey model used in qualitative research methods - was employed in the study. The data obtained from literature review were analyzed with regards to social studies teaching approaches based on descriptive analysis. The findings showed that issues regarding the citizenship transmission which belong to social studies approaches were definitely included more or less within primary school social studies programs of 1924, 1930, 1948, 1961, 1968, 1990 and secondary school social studies programs of 1932, 1938, 1949, 1962, 1970, 1985. Moreover, topics related to the disciplines of social studies (history, geography, law, politics, economy, sociology) were also identified within these programs. Findings regarding the characteristics of the reflective research approach were not reached in the secondary school programs of 1932, 1938. On the other hand, it was found out that the issues regarding the 3 approaches of social studies (social studies as the citizenship transmission, social studies as social sciences and social studies as reflective inquiry) were included in 1968, 1990, 1998, 2005, and 2017 programs.

Bu çalışmanın amacı, cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler programlarının sosyal bilgiler öğretim yaklaşımlarına göre incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma türlerinden tarama modeli içinde yer alan tarihsel yöntem kullanılmıştır. Çalışmada, literatür taraması sonucunda elde edilen veriler sosyal bilgiler öğretim yaklaşımları açısından betimsel analiz tekniğine dayalı olarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularını genel olarak değerlendirdiğimizde; 1924, 1930, 1948, 1961, 1968, 1990 ilkokul programları ile 1932, 1938, 1949, 1962, 1970, 1985 tarihli ortaokul programları sosyal bilgiler öğretim yaklaşımlarından vatandaşlık aktarımına ait özelliklere mutlaka yer verildiği görülmüştür. Ayrıca bu programlarda sosyal bilimlerin disiplinlerine (tarih, coğrafya, hukuk, siyaset bilimi, ekonomi ve sosyoloji) ait konular da tespit edilmiştir. 1932 ve 1938 ortaokul programlarında, yansıtıcı araştırma yaklaşımının özelliklerine uygun bulgulara ulaşılamamıştır. 1968, 1990, 1998, 2005 ve 2017 programlarında ise diğer programlara göre daha belirgin olarak sosyal bilgilerin üç yaklaşımına (vatandaşlık aktarımı olarak sosyal bilgiler, sosyal bilimler olarak sosyal bilgiler ve yansıtıcı araştırma olarak sosyal bilgiler) ait özelliklere yer verildiği tespit edilmiştir.